MÜCADELENİN BAŞLAMASI VE
KOZAN’IN KURTULUŞU
tayyarda tarafından sürgün edilen Sehlikzade Hasan Efendi, Kurdoğlu Hulusi Bey, Topaloğlu Halil Efendi işgal günlerinde eş ve çocuklarını emniyetli bir yere yerleştirip, kendileri Sivas Kongre si’ne katılmak üzere Kayseri’ye varırlar.
Daha önceden buraya sürgüne gönderilen dava vekili Emmi Mustafa efendi ile buluşup, Sivas’a varırlar. Amasya’da Salih Paşa ile görüşüp Sivas’a dönen Mustafa Kemal Paşa Kozan’dan gelen 4 kişilik heyeti huzuruna kabul eder.
Heyetin sözcülüğünü yapan Sehlikzade Hasan Efendi’yi dinler. Hasan Efendi, Kozan’ın işgalini, yapılan zulmü ve cinayetleri anlatır. Atatürk’e (Bizim malımız, paramız ve silah var, yalnız bunları bir düzene koyup yerinde kullanacak kumandana ihtiyacımız var.) der.
Kozan heyetini dinleyen Mustafa Kemal Paşa bir karara vardı ve şöyle dedi. “Size istediğiniz komutanları vereceğim, fakat sizin hayatınız gibi vereceğim komutanların varlığı da bu işin büyük bir gizlilik, bir komitecilik ruhu içinde yürütülmesine bağlıdır. Şimdi siz Kayseri’ye hareket edin, komutanlarınız arkadan si ze yetişeceklerdir” der.
Kozan’lıların huzurdan ayrılmasından sonra Mustafa Kemal Paşa, Binbaşı Ke mal Bey’i (Kozanoğlu Doğan) takma adı ile Kilikya Kuvai Milliye Komutanlığı’na, Yüzbaşı Osman Bey’i de (Aydınoğlu Tufan) adı ile onun yardımcılığına görevlendirir.
Daha önce Kayseri’ye hareket eden Kozanlılarla komutanlar, Develi de Bele diye Başkanı Kamberli Osman Bey’in evinde buluşurlar. Askeri heyete katılan Ratıp Bey de burada hazır bulunur. Görev bölümü yapılır. Binbaşı Doğan Bey ile Ratıp Bey Batı Kilikya Komutanlığı’na görevlendirilir.Kamberli Osman Bey’in evindeki toplantıya katılan Gizzik Duran ve çetesi,Osman Tufan Bey’i alıp Tufanbeyli’ye hareket ederler.Tufanbeyli’den Göksun’a varırlar.Meyremçil Belini aşarak Osman Bey Andırın’a iner. Yaycıoğlu Ibrahim Ağa’nın evinde karargah kurarak, Doğu Kilikya Müdafai Hukuk Cemiyeti’nin temelini bu
evde atar.Daha sonra Kadirli Müdafai Hukuk Cemiyeti’ni kurarak Kuvai Milliye Teşkila tı’nı harekete geçirir. Yiğit Kadirli halkı, 7Mart 1920’de Kadirli’yi işgalden kurtarır.Kadirliye inen Osman Tufan Bey, Kozan’ın kurtuluşunun nasıl yapılacağını,Kozan’dan varan heyetlerle görüşüp Müdafai Hukuk Cemiyeti’nin kurulmasını ve yönetim kurulu ile başkanın seçilmesini
ister. Ancak bu cemiyetin başkanlığını ulemadan ve okur yazar olanlardan hiçkimse kabul etmek istemeyince, daha sonra, Haçin baskınında şehit düşen Kahraman Ökkeş Bey (İlbeyi) gönüllü kabul eder. Böylece,
Kozan Müdafai Hukuk Cemiyeti kurulur.
İlk iş olarak milis güçler oluşturulup, Grup Komutanlarına görev verilir. Bunlar;
1. Koyunevi Tabur Komutanı Sarıbahçeli Ahmet Ağa, Kırmızı Osman, Ağzıka
raca köyünden Musa Hoca (Özdemir)
2. Berber Bölüğü Komutanı Kurtlu Uşaklı Hacı Efendi.
3. Arsianlı Bölüğü Komutanı Topaizade Halil Efendi.Hamam Köyü Grup Komutanı Bay
ramoğlu Hacı Mehmet Öztorun
5. Ceritler Grup Komutanı KurdoğluHulusi Bey
6. Mansurlu Bölüğü Komutanı Abdussamet Samimi
7. Karacalar Bölüğü komutanı Yigenoğlu Ahmet Efendi.
8. Andıl ve havalisi Müfreze Komutanı Hakkı Efendi (Turgut).
9. Sıralif Grup Komutanı Karabucaklı Deli Hacı Ağa.
10. Köreken Müfrezesi komutanı Bayatoğlu Ahmet Çavuş, Gebenli Ali ve Cücen Ali Hoca. Ferhatlılı Hamdi Ağca, Kamalı Hasan, Kamalı Mehmet.
11. Döşeme müfrezesi Komutanı Yiğit Ağa (Kahraman Bey) ve Kadirlili mücahitler.
12. Kuyuluk Bölüğü komutanı Üzeyir Hoca oğlu Hasan Efendi.
13. Kayhan Grup Komutanı Çolak Hacı Ağa.
Bu grup komutanları emrinde bulunan kahraman Kozanlılar, Kozan’a hücum etmek üzere ilçeyi abluka altına alırlar. Durumu haber alan Fransız işgal kuvvetleri komutanı Tayyarda hazırlık yapar. Bir Haziran’ı 2 Haziran’a bağlayan gece yarısından sonra Kozan’ın yerli Ermenilerini de yanlarına alarak işgal kuvvetleri Kozan’ı boşaltırlar. 2 Haziran 1920 günüTürk Milis Kuvvetleri Kozan’a girdiler. Böylece bir yıl, 2 ay, 24 gün işgal altında kalan Kozan ve çevresi düşmandan temizlendi.
Her yıl 2 Haziran, Kurtuluş Bayramı olarak coşku ile kutlanmaktadır.
|
